Βιβλιοπαρουσίαση
Ελένη Δικαίου: Μου μαθαίνετε να χαμογελάω σας παρακαλώ;
Εκδόσεις Πατάκη, 1994
Το
βιβλίο της Ελένης Δικαίου «Μου μαθαίνετε να χαμογελάω σας παρακαλώ;»
παρακολουθεί τη ζωή ενός κοριτσιού από τα 16 χρόνια έως περίπου τα 20 .Η
Ιφιγένεια η ηρωίδα του βιβλίου ζει στον Πειραιά
μαζί με τους γονείς της στο τέλος της δεκαετίας 1980-1990 . Δίπλα της
ζει η οικογένεια της αδελφής της μητέρας
της Ιφιγένειας που αποτελείτε από τον
θειο της, τη θεια της ,της ξαδέλφη της την Νερίνα , και τον ξάδελφο της τον
Στελάκη. Στην οικογένεια επίσης ανήκει και ο θειος Ιάκωβος που μένει στο κάτω
πάτωμα του σπιτιού τους . Οι μητέρα της Ιφιγένεια είναι αρκετά καταπιεστική, ενώ ο πατέρας της έχει μεγάλη αδυναμία. Η δεκαεξάχρονη
Ιφιγένεια κάνει την πρώτη της επανάσταση, όταν ζητά και καταφέρνει να περάσει λίγες μέρες στο
εξοχικό σπίτι της καλύτερης φίλης της,
της Βάσως στην Αίγινα. Επιστρέφει όμως γρήγορα μετά από την απαίτηση των γονιών
της γιατί στο σπίτι τους έχει έρθει ο θειος από την Αμερική που είναι καθηγητής
στο πανεπιστήμιο, σπουδαίος αρχαιολόγος
. Αν και η Ιφιγένεια δεν συναντά τον θειο της επηρεάζεται από το επάγγελμα
του και αποφασίζει να σπουδάσει αρχαιολογία.
Στη
συνέχεα το βιβλίο παρουσιάζει τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής της Ιφιγένεια
στη Β’ και στη Γ’ τάξη του Λύκειου. Είναι μια άριστη μαθήτρια που μελετά με
επιμέλεια , γιατί θέλει να πραγματοποιήσει το όνειρο της .Σημαντική θέση στη
ζωή της κατέχει ο Νικήτας ,ένας ασκούμενος δικηγόρος στο γραφείο του θείου της
ο οποίος είναι το πρότυπο της .Οι σχέσεις της με την οικογένεια της είναι καλές
αλλά οι δυο γονείς έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ τους .Ένας γεγονός που
επηρεάσει σημαντικά της ζωή της είναι το ατύχημα που έχει η ξαδέλφη της Νερίνα
.Μετά από αυτό οι σχέσεις των 2 κοριτσιών γίνονται πιο στενές .
Η
Ιφιγένεια προετοιμάζεται με εντατικούς ρυθμούς
για τις πανελλήνιες εξετάσεις. Για να πετύχει τον σκοπό της δεν πηγαίνει
στην πενθήμερη εκδρομή της Γ’ Λύκειου και κάνει πολλές θυσίες όπως να διακόψει
την τρυφερή σχέση που έχει με έναν συμμαθητή της ,τον Μιχάλη .Όταν ήρθε η
στιγμή των εξετάσεων, η Ιφιγένεια γραφεί σχεδόν
άριστα στο 1ο μάθημα, στα αρχαία αλλά
δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει την προσπάθεια της εξαιτίας μια κρίσης
σκωληκοειδίτιδας .Έτσι η Ιφιγένεια δεν περνά στο πανεπιστήμιο και αποφασίζει να
ξαναδώσει. 'Ομως το άγχος της την εμποδίζει να επιτύχει και τη δεύτερη
φορά .Τη λύση φαίνεται να τη δίνει ο θείος από την Αμερική ,ο οποίος φροντίζει
να τη δεχτούν στο πανεπιστήμιο της Βοστόνης για να σπουδάσει αρχαιολογία. Και
ενώ όλα είναι έτοιμα για το ταξίδι της και τις σπουδές της στις ΗΠΑ ,την
τελευταία στιγμή η κοπέλα αποφασίζει να μην πάει ,γιατί δεν αντέχει να
δυσαρεστήσει τη μητέρα της η οποία είναι αρνητική σε αυτό το ταξίδι και
πιστεύει ότι θα χάσει για πάντα την κόρη της .Επίσης δεν θέλει να γίνει αιτία
του χωρισμού των γονιών της ,που βλέπουν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας την
παραμονή της στην Βοστόνη.
Στο τελευταίο
κεφάλαιο του βιβλίου βλέπουμε την Ιφιγένεια να εργάζεται ως υπάλληλος σε ένα
υπουργείο που με τη βοήθεια ενός οικογενειακού τους φίλου που έγινε υπουργός. Η
κοπέλα όμως δεν είναι ευτυχισμένη νιώθει ότι πάντα έκανε αυτό που ήθελαν οι
άλλοι και βλέπει τη ζωή της να κυλά χωρίς η ίδια να αποφασίζει για τις πράξεις
της .Έτσι, ένα μεσημέρι παίρνει την απόφαση να επισκεφτεί μια νεαρή ψυχολόγο
και να της ζητήσει να της μάθει να χαμογελάει πραγματικά .Παράλληλα νιώθει
έτοιμη να σταματήσει να κάνει αυτά που ήθελαν οι άλλοι και να αρχίσει μια νέα
ζωή στηριγμένη στον εαυτό της .
Πρόκειται
για ένα μυθιστόρημα αρκετά ενδιαφέρον που περιγράφει τη ζωή ενός νέου
κοριτσιού: τα όνειρα της ,τις ελπίδες της , τις σχέσεις της με τους γονείς και
τους φίλους της, τις αποτυχίες της αλλά και την τελική της απόφαση να πάρει τη
ζωή στα χέρια της .Η Ιφιγένεια μέσα από αρκετές δοκιμασίες καταλαβαίνει ότι ο
δρόμος που έχει ακολουθήσει είναι λάθος, γιατί
δεν έχει μάθει να στηρίζει τη ζωή της στις δικές της επιθυμίες αλλά στις
επιθυμίες των άλλων. Η γλώσσα της συγγραφέως είναι απλή ,άμεση, ζωντανή και
παραστατική .Το ύφος είναι
ζωηρό και φροντισμένο και εκφράζει με απλότητα τα συναισθήματα της ηρωίδας.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που μπορεί να συγκινήσει ένα κορίτσι στην εφηβεία του
αλλά ίσως όχι ένα αγόρι που θα ήθελε περισσότερη περιπέτεια στη εξέλιξη της
ιστορίας .
Οδυσσέας Σ.
