Με βάση τα κείμενα που συζητήσαμε (Μεταμφίεση-Ρ. Γαλανάκη, Καλλιπάτειρα-Λ. Μαβίλη) και τα άρθρα για τις ορκισμένεςπαρθένες γράφουμε και εμείς τα δικά μας άρθρα.
ΜΠΟΥΡΝΕΣΑΣ,
ΜΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΧΘΕΣ
Κάθε μέρα χιλιάδες γυναίκες σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη,
εργάζονται , σπουδάζουν, διδάσκουν και πολιτεύονται. Ζουν όπως έχουν επιλέξει
και ορίζουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Εάν γνώριζαν όσα αναφέρουν τα παραπάνω
άρθρα, σίγουρα θα καταλάβαιναν ότι δεν ήταν κάποτε αυτονόητα όσα απολαμβάνουν
σήμερα. Γυναίκες που απλά ήθελαν να έχουν όσα δικαιώματα έχει και ένας άντρας
έπρεπε να απαρνηθούν τη φύση τους και να θέσουν όρκο αγαμίας. Όλα αυτά γιατί η
κοινωνία τους όριζε πως δεν είναι αυτόνομα και ανεξάρτητα όντα, αλλά περιουσία
των συζύγων τους. Αυτές όμως οι γυναίκες, που για τους άλλους αποτελούσαν απλά
ιδιοκτησία κάποιου, είπαν όχι και έγιναν άντρες για να ζήσουν το αυτονόητο.
Σήμερα, ευτυχώς, σύμφωνα με το άρθρο η απίστευτη αυτή παράδοση σβήνει, καθώς
ακόμα και σε απομακρυσμένα χωριά της Αλβανίας συντελούνται αλλαγές ως προς τη
θέση της γυναίκας. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι, έχουν ίσα δικαιώματα στην
εκπαίδευση, στην ελευθερία, στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Δεν εξαιρείται
κανένας από αυτή την αρχή που πηγάζει από τις διακηρύξεις του Διαφωτισμού. Μόνο
που τότε, η γυναίκα δεν εντασσόταν στους «ανθρώπους» και χρειάστηκαν πολλοί
αγώνες για να αποκτήσει την θέση που της αξίζει στη σημερινή κοινωνία. Πλέον δε
χρειάζεται να απαρνείται αυτό που είναι, για να ζήσει ελεύθερη. Στον σύγχρονο
κόσμο η γυναίκα ζει απολαμβάνοντας ίσα δικαιώματα με τον άντρα. Είναι όμως
δυσάρεστη η διαπίστωση πως ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα,
υπάρχουν ορισμένες κοινωνίες που αρνούνται να την αναγνωρίσουν ισάξια με έναν
άντρα και ικανή να εργαστεί ή να προστατέψει τον εαυτό της. Υπάρχουν χώρες που
της απαγορεύουν να κυκλοφορήσει χωρίς αρσενική συνοδεία και χωρίς να καλύπτει
ολόκληρο της το πρόσωπο εκτός από τα μάτια. Σε αυτές τις γυναίκες η παράδοση
των «Μπουρνέσας» θα αποτελούσε τον μόνο τρόπο για να απελευθερωθούν.
Μπορεί να έχουμε κάνει σημαντικά βήματα προς την ισότητα των φύλων,
ωστόσο, είναι πραγματικά θλιβερό το ποσοστό των ανθρώπων που έχουν
οπισθοδρομικές αντιλήψεις και αντιμετωπίζουν τη γυναίκα ως απλό αντικείμενο. Θα
χρειαστούν ουσιαστικές αλλαγές σε αρκετούς τομείς, ώστε να εκλείψουν αυτές οι
απόψεις που βρίσκονται βαθιά ριζωμένες στην κοινωνία μας.
Κλειώ
Π.
«ΟΙ
ΜΠΟΥΡΝΕΣΕΣ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ»
Στην
Αλβανία κυρίως τα παλαιότερα χρόνια μερικές γυναίκες επέλεγαν να ζήσουν ως άνδρες,
για να αποφύγουν τους παλιούς κώδικες ζωής των αλβανικών φατριών, που ανέφεραν ρητά
ότι οι γυναίκες αποτελούσαν απλώς και μόνο περιουσία των συζύγων τους.
Αυτό
είναι ένα ιστορικό κατάλοιπο, το οποίο μπορεί σε εμάς να φαίνεται περίεργο και αναχρονιστικό
όμως οι γυναίκες της Αλβανίας θυσίαζαν το φύλο τους (μητρότητα κλπ.) για να κερδίσουν
το δικαίωμα ψήφου, να μπορούν να οδηγήσουν αυτοκίνητο, να πίνουν αλκοόλ ή να καπνίζουν,
αλλά και να έχουν όπλο και να συναναστρέφονται με άντρες.
Οι
γυναίκες οι οποίες δεν επέλεγαν την ζωή της μπουρνέσας εξαναγκάζονταν σε γάμους, συχνά με πολύ μεγαλύτερους
τους άντρες, που είχαν ακόμα και τρεις φορές τα δικά τους χρόνια.
Οι
«Ορκισμένες Παρθένες της Αλβανίας» υπάρχουν σε απομονωμένες περιοχές της υπαίθρου
της βόρειας χώρας και ζουν και συμπεριφέρονται όπως και οι άνδρες. Μάλιστα, τα μαλλιά
τους είναι πάντα πολύ κοντά και το ντύσιμό τους εντελώς ανδρικό, ενώ αφού λάβουν
τον όρκο αναλαμβάνουν όλες τις ευθύνες του άνδρα, που είναι η κεφαλή της οικογένειας.
Κατά
την γνώμη μου αυτές οι γυναίκες έχουν απίστευτη δύναμη και υπερηφάνεια καθώς και
απερίγραπτη τόλμη.Παρόλο που οι ίδιες δεν φαίνεται να λυπούνται για την θυσία την
οποία έχουν κάνει είναι αρκετά στενάχωρο το όλο γεγονός που τις αναγκάζει να ‘αλλάξουν
φύλο’, για να διεκδικήσουν τα ίδια προνόμια με τους άνδρες.
Διονυσία
Μ.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ
Η θέση της γυναίκας στην
ιστορία ποικίλει αλλά το σύνηθες είναι η γυναίκα να μην έχει τα ίδια δικαιώματα
με τον άνδρα. Τα κείμενα που διαβάσαμε τονίζουν την αδικία σε βάρος των
γυναικών τόσο στην αρχαιότητα όσο και στις μέρες μας. Γυναίκες με λιγότερα
δικαιώματα από τους άνδρες, με λιγότερες ελευθερίες αποφασίζουν να δράσουν με
όποιο τρόπο μπορούν ώστε να νιώσουν ελεύθερες και να αντιμετωπιστούν ισότιμα με
τους άντρες.
Είναι ανεπίτρεπτο να
υπάρχουν διαχωρισμοί ανάμεσα στα φύλα ακόμη και τώρα. Γυναίκες με λιγότερα δικαιώματα
από τους άντρες, όπως στα χωριά της Βόρειας Αλβανίας, που υποτάσσονται στις αποφάσεις
του άντρα, που δεν έχουν την ίδια επαγγελματική αντιμετώπιση και εξέλιξη λόγω
φύλου ή ακόμα και αλλάζουν τις ταυτότητές τους και μεταμφιέζονται στο άλλο φύλο,
για να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τους στόχους τους.
Σύμφωνα με τα κείμενα
που έχουμε διαβάσει, παρατηρούμε την μεταμφίεση πολλών γυναικών, φορώντας
αντρικές ενδυμασίες είτε για να αποκτήσουν περισσότερες ελευθερίες και να έχουν
μια διαφορετική αντιμετώπιση από την τότε κοινωνία, είτε για να εκπληρώσουν
κάποιον σκοπό και να πραγματοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Αρκετές όμως γυναίκες
χρησιμοποιούν αυτή την μεταμφίεση ως ένδειξη δυναμισμού, ξεσηκωμού και δράσης
καθώς έρχονται σε σύγκρουση με το κατεστημένο.
Πιστεύω, εφόσον
δυστυχώς δεν υπάρχει πλήρης ισότητα μεταξύ των δύο φύλων μέχρι και σήμερα, ότι
θα πρέπει εμείς οι γυναίκες όλες μαζί, να
παλέψουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που διαρκώς γεννά η
κοινωνία μας και να βάλουμε ένα τέλος στον διαχωρισμό των φύλων.
Μαρία Π.
Η δυσκολία του να είσαι γυναίκα
Ποτέ δεν κατάλαβα τελικά γιατί πρέπει να γίνεται
ο διαχωρισμός των φύλων. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, και πρέπει να έχουν και ίσα
δικαιώματα, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας ή χρώματος.
Και
πόσα πολλά έπρεπε να περάσουν τελικά οι γυναίκες για να φτάσουν στο σημείο που είναι
σήμερα; Βλέπουμε ότι στο παρελθόν αναγκάζονταν να αλλάζουν φύλο, για να σπουδάσουν
ή όπως στην περίπτωση των ορκισμένων παρθένων, για να έχουν όσα δικαιώματα που είχαν
οι άντρες εκείνη την εποχή, δηλαδή να μπορούν να οδηγήσουν, να καπνίζουν, να πίνουν,
να εργάζονται, πράγματα που εμείς σήμερα θεωρούμε αυτονόητα.
Αλλά
και στο θέμα της Καλλιπάτειρας, με εντυπωσιάζει
το πώς οι τόσο “προχωρημένοι πρόγονοί μας ήταν τόσο οπισθοδρομικοί στο θέμα του
φύλου. Και ειλικρινά, δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν λόγο για τον οποίο μια μάνα, μια
γυναίκα, μια σύζυγος, μια αδελφή, δεν μπορεί ούτε να πάρει μέρος σε αγώνες, αλλά
ούτε ακόμα και να τους παρακολουθήσει. Και η ποινή…
εννοείται, θάνατος.
Πόσο δύσκολο τελικά
είναι να είσαι γυναίκα!
Βαγγέλης
Φ.
Οι γυναίκες που ζουν ως άνδρες
« Μπουρνέσα » αποκαλούνται οι γυναίκες της Αλβανίας που
έχουν δώσει όρκο να ζουν και να συμπεριφέρονται σαν άνδρες. Έχουν πάρει ανδρικό
όνομα, φοράνε ανδρικά ρούχα και κάνουν ανδρικές δουλειές.
Το έθιμο αυτό συναντάται σε χωριά της βόρειας Αλβανίας.
Είναι μια παράδοση που έχει τις ρίζες του αρκετές εκατονταετίες πίσω. Ο λόγος
δημιουργίας αυτής της παράδοσης ήταν για την κάλυψη της αρχηγίας σε μια
οικογένεια, όταν όλοι οι άνδρες είχαν εκλείψει.
Μια γυναίκα γινόταν ορκισμένη παρθένα δίνοντας όρκο
αγαμίας ενώπιον δώδεκα ηλικιωμένων ανδρών από το χωριό της.
Υπήρχαν γυναίκες που επέλεξαν αυτόν τον όρκο για να
αποκτήσουν ελευθερίες που δεν αναγνωρίζονταν στις γυναίκες. Κάποιες άλλες
γυναίκες έδωσαν αυτόν τον όρκο, για να αποφύγουν έναν γάμο.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως η παράδοση των
ορκισμένων παρθένων έχει εκλείψει. Ωστόσο, διαπιστώθηκε πως στα βόρεια μέρη της
Αλβανίας η παράδοση των ορκισμένων παρθένων συνεχίζεται. Σήμερα υπάρχουν
μερικές εκατοντάδες ορκισμένες παρθένες. Όλες τους είναι άνω των 50 ετών.
Γιώργος Σ.
